Doof, maar niet blind

Eindelijk een (welverdiende) rustdag in hartje Kathmandu, een uitgebreid ontbijt in de tijd, een mooie stadswandeling door een wirwar van auto’s, mensen, riksja’s, scooters, fietsers, koeien en geiten. De stad ademt tegelijk een ontspannen sfeer uit, wellicht de vriendelijkheid van de mensen die daar debet aan is. Hoewel het een miljoenenstad is en (schrijnende) armoede en rijkdom naast elkaar bestaan, is Kathmandu vooral ook gezellig, vol kleurrijke winkels, uitnodigende dakterrassen. Zo gebeurt het dat je het ene moment een T-shirt koopt en het andere moment een blik melkpoeder voor het zoveelste arme straatkind.
Van deze dag is de avond het meest interessant. Bedoeld als even een handje geven na kantoorsluiting met Jagat en Indira loopt uit op een lange en gezellige avond met bier, wijn, whisky, gedeelde borden met frietjes, nog eens frietjes, vis, kip… Er wordt gesproken over hoe meer mensen over te halen zijn naar Nepal te komen. Mijn antwoord is simpel: jullie verkopen geen reizen, maar een gevoel. De vragende blikken doen werk op me afkomen, maar ik heb het graag voor hun over.

Kevar
In de tassen hebben we dankzij de sponsoring van vrienden en collega’s 11 laptops kunnen meenemen naar Nepal. Een bliksemactie twee weken voor vertrek heeft tot mijn grote verrassing veel succes gehad. Laptops die speciaal voor kinderen zijn ontwikkeld, waarop alle software is geïnstalleerd en die stootvast zijn, stofbestendig en waterdicht. Drie kenmerken die helemaal van toepassing zijn op Nepal. Het onderwijs is Nepal laat te wensen over, er zijn staatsscholen, maar de onderbetaalde leerkrachten zijn of zelf nauwelijks goed opgeleid en zijn niet te vinden. Buiten de steden blijven kinderen vaak verstoken van onderwijs. Hun ouders kunnen nauwelijks lezen of schrijven en weten en hebben geen middelen hun kinderen naar schooltjes te sturen die vaak ook nog te ver af liggen van de dorpen en via moeilijke en lange wandelingen bereikbaar zijn.

De 11 laptops zijn niet te onderschatten voor hun waarde. Ze zijn stuk voor een stuk een school, ze bevatten een bibliotheek met boeken, er kan mee gerekend, geschreven worden. Ze bevatten video en foto’s, ze openen (ook via Internet) een wereld van kennis.
Met Jagat is overleg geweest en hij weet 30 km buiten Kathmandu een speciaal schooltje te liggen voor dove kinderen. Geheel door vrijwilligers in Nepal opgezet, want in Nepal wonen met een handicap betekent dat de Goden kwaad hebben geoordeeld. Het voelt als je eigen schuld. Misschien iets in je vorige leven dat nu met je wordt afgerekend. Gelukkig dat er genoeg mensen zijn die zich het lot van deze kinderen aantrekken en ze met onderwijs een plek in de samenleving willen geven.
De rit naar Kevlar duurt ruim een uur. Alleen al Kathmandu uitkomen met een snelheid van 20 km/u over gaten in de weg, overstekend verkeer in alle soorten en druk regelende agenten met een mondkap. De moordlustige dissidenten nog maar te vergeten die zich aan geen enkele regel houden.
De school is al geïnformeerd over het bezoek uit Nederland wat al blijkt uit de vriendelijke twee meisjes die ons bij aankomst direct met trots en wild gebarend hun handelsmerk laten zien: beertjes, leeuwen, honden, katten die van stof vervaardigd worden voor de verkoop.
Op de eerste etage van het overigens mooie stenen gebouw (Nederlandse donaties) drinken we koffie met de al eveneens goedlachse directrice. Ze heeft een kantoor dat uitpuilt van de papieren. Nergens is een computer te bekennen. Ik leg haar uit wie we zijn en waarom we komen. “I was in Holland in November. Snow, i built puppet and fell down”. Ik geef haar een laptop en heel onwennig probeert ze het apparaat te openen. “Please, you have to help us”, lacht ze me toe.

Na de thee lopen we naar het grootste klaslokaal waar een groep kinderen van 12-15 jaar al zenuwachtig zitten te wachten op wat gebeuren gaat. Ze vouwen de handen voor hun gezicht bij onze binnenkomst. Er worden banken aangesleept uit het hele gebouw. Meer en meer kinderen haasten zich naar deze klas en even later staan marina en ik voor de hele groep van zo’n 40-50 kinderen in alle leeftijden. Ik doe mijn verhaal rustig in het Engels en de via gebarentaal gaat de boodschap door de klas. Daarna delen we per bankje van 4-5 kinderen een laptop uit. Visueel oppen ik de pc en ze doen precies na wat ik doe. Pas nadat ik op de aan-knop druk, wordt het een groot enthousiast circus. De pc begint te leven en het kost Marina, Jagat, Govinda en mij drie uur om van het ene bankje naar het andere de vele vragen te beantwoorden, ze te helpen met de programma’s. Ze trekken aan de armen, staan druk te zwaaien. Ze zien zichzelf in de webcam, maken tekeningen, schrijven teksten. Overal moeten we ook onze namen optypen, die door hun groter en kleiner gemaakt of van een kleur worden voorzien. Een enkeling wil internet op, maar er is geen signaal, nog niet…

De kinderen lachen, buitelen over elkaar heen om vooral ook toch even op die magische toverkast te mogen drukken. Maar na drie uur is het welletjes, we zien aan alles dat dit wel gaat lukken. We nemen voor de klas afscheid. Een van de meisjes mag een dankwoord uitgebaren. Ze vertelt hoe opgewonden ze waren over onze komst en dat we de volgende keer moeten blijven slapen, maar we moeten terugkomen. Vurig gebaart ze vooral dat laatste. We beloven het haar met een gevouwen handen voor ons gezicht.

Govinda zal ervoor zorgen dat de computers op elkaar worden aangesloten en meer en meer boeken worden geïnstalleerd, in het Nepalees. Het project is geboren en aan de gezichten te zien, een lang leven beschoren.
Terug in Kathmandu is intussen besloten het kantoor te schilderen en van nieuw meubilair en vloerbedekking te voorzien. Alle spullen staan buiten in het drukke verkeer. Er wordt nog een poging gedaan de fotolijsten af te stoffen, lachend neem ik het gade. Vanavond moet het klaar zijn. Het is een Nepalese versie van de Grote Verbouwing.